Ölüm yanıbaşımızda kol gezer oldu; canlı bombalar, patlayıcıyı yerleştirip kaçmayı planlayan kişiler, uzaktan kumandayla patlatılarak intihar bombacısı haline getirilenler. Toplu katılımın olduğu bir alanda ya da yolda yürürken, iki tehlikeye çok daha fazla duyarlı olunması gerekmektedir; kitlesel panik ve intihar bombacısı. İntihar bombacısı, ölmeye ve öldürmeye programlandıkları için psikolojik savunma mekanizmaları yok edilmiştir. Belirlenmiş bir eyleme kolayca yönlendirmek için ikna ve telkin ile hırslandırılmışlar ve motive edilmişlerdir. Beyinlerinin sorgulama ve vicdan dengesini yıkıp yeni bir yapı kurmak için propaganda, beyin yıkama seansları ve hipnoz gibi çok sayıda yöntem uygulanmıştır. Sorgulamadan belirli süre boyunca belirli komutları yerine getirme isteği oluşması için uyuşturucu, ilaç gibi kimyasal maddeler kullandırılmıştır.
Sultanahmet saldırısında el bombası patlamazken pimin sesini duyan rehber, ortamda farklı birini fark edince, çevresindekilere “Kaçın” diye bağırdı. Bu sırada canlı bomba ikinci el bombasının pimini çekti. Standart el bombası pimi çekildikten 3 saniye sonra patladığı için, ikinci bombanın patlamasına kadar geçen 6 saniyelik sürenin ve rehberin ‘kaçın’ uyarısı daha çok ölümle sonuçlanabilecek saldırının etkisini sınırladı.
İnsanoğlu sahip olduğu sezme yetenekleri sayesinde ortamdaki ani değişimi ve tehlikeyi önceden algılayabilmektedir. Tecrübeye ve sorgulamaya dayalı olarak geliştirilen duyarlılık, bilinçaltında tehlikenin ince belirtilerini ve değişimlerini fark eder. Algınıza güvenin, tuhaflık hissettiğinizde daha duyarlı olun, çevrenizi inceleyin, değişimi fark edin. Çevresi boşaltılmış bir grup ya da topluluk gördüğünüzde duyarlılık seviyenizi arttırın. Ölümcül konum olan kuşatılıp pusu kurulmuş alanda, sizde sıkıntı oluşturan duygularınızı önemseyin. Özellikle birbirlerine benzeyenlerin işaretleştiği veya grup davranışı sergilediği bir ortam algılandığında alarm durumuna geçilmeli, kontrol edilip değerlendirilmeli ve taktikler geliştirilmelidir. Yanlış alarm olduğu anlaşıldığında ise normal duruma geçilmelidir. Ani bir saldırı ile karşılaşıldığında panik ve şok durumundan dolayı hazırlıksız yakalanmamak için duyarlı olmak gerekir.
Saldırı öncesi ortamda, tehditin görünüş ve davranışında tuhaflıklar olduğu fark edilmelidir;
Geniş kıyafetler giyen zayıf ve ince yapılı kişilerin, sıcak havada kış kıyafetleri giyenlerin, vücudunda anormal şişlikler olanların, tesettür giyinip muhafazakar görüntüsü verenlerin yürüyüşleri ve duruşları farklıdır.
“Tünel etkisi” olarak adlandırılan kişi, gözünü hedefe dikerek doğrudan o düzlemde ilerler.
Göz temasından kaçınır. Tedirgin hareketlerde bulunur ya da aşırı terler.
Kararlı ya da ürkek adımlar atarak yürür. Bakışlar donuktur. Aşırı sinirli hareketler yapar, emir ve komutlara uymaz. Kendi kendine mırıldanarak ilerler, dua ya da slogan tekrarlar. Sürekli arkasına döner ya da etrafında bir noktadan emir alacakmış gibi bakar.
Taşıdığı ağırlıktan rahatsızdır; sırtını gerer, yükünü silkeler; yüzünde yorgunluk, sık sık eliyle yükünü kontrol eder. Taşıdığı yükün ağırlığından ve ne olduğunu bildiğinden dolayı attığı adımlar ile vücudu ritmik hareket edemez.
Uzun süre tek başına robot gibi yürür, hızlı adımlar ile hedefine ilerler, çevresini önemsemez, etrafındaki gelişmelere ilgisiz ve önündekileri yara yara ilerler. Sık sık ve kısa telefon konuşması yapar, uzun cevaplardan kaçınır.
Ayakta uzun süre duran, arkasını ve etrafını sıkça kontrol eden, telaşlı ya da donuk dolanan birisi ya da birileri varsa çok dikkat edin, bir süre takip edin, huzursuz ediciyse çevrenizi uyarın ve uzaklaşın. Tanımadığınız kişi ya da kişilerin sizinle gruptan biri gibi hareket etmeye başladığını fark ederseniz panik yapmadan yanından uzaklaşın, güvenli bölgeye erişdiğinizde çevrenizdeki insanları uyarın ve mümkünse bir görevliye uyarıda bulunun.
Bulunduğunuz ortamda şiddetli bir patlama duyduğunuzda hemen yere yatın, kendinizi güvenli bir yere yere çekin; ezilme tehlikesine karşı dizleriniz üzerine çökün. Yakınınızda birileri varsa onları da çöktürün. Omuz omuza gelerek korunma alanınızı daha kuvvetli yapmış olursunuz. Başınızı iki elinizin arasına alıp koruyun. “Yere yatın” diye tüm gücünüzle bağırın, komutu tekrar ederek bağırın.
Mümkünse tamamen yere kapaklanın. Tüm bedeninizle yere tamamen yapışın. Cenin pozisyonu alın. Ayaklarınızı karnınıza çekin, başınızı ellerinizin arasına alın, hedefi küçültün. En az 1 dakika bu durumda kalın. Bağırmaya ve uyarmaya devam edin. Kalkınca daha boş bir alan bulmaya çalışın. Mağdurlara müdahelede ve taşımada yardım ederken dikkat edin; ençok yanlış yapılan hatalı müdahele nedeniyle yaşamını yitiren ya da kalıcı sakatlık yaşayan kişi sayısı çok fazladır. Unutmayın panik ortamında korkudan çıldırmış gibi hareket edip kalabalığı kışkırtanlar çok tehlikelidir.
